آشنایی با شغل آتش نشان
اگر به هیجان و نجات زندگی دیگران علاقه زیادی دارید، این شغل برای شما مناسب است.
آتشنشانی یا اطفا حریق مجموعه اقداماتی است که برای مقابله با آتش بوسیله خاموش کردن، کنترل و یا هدایت آتشهای ناخواسته انجام میگیرد. اهداف آتشنشانی حفاظت از سلامت افراد، جلوگیری از آسیب به اموال و حفاظت از محیط زیست است. در همه کشورها سازمان آتش نشانی وجود دارد که وظیفه مقابله با آتش، سوانح و حوادث مختلف را برعهده دارد. در ایران اولین سازمان آتش نشانی توسط روس ها در شهر تبریز ایجاد شد. آتش نشانی ها زیر نظر شهرداری کار می کنند.
آتش نشان فردی است که انواع مهارت های اطفاء حریق و عملیات امداد و نجات را دارد. او از افراد و اموال آنها در برابر آتش و سایر خطرات محافظت کرده و در شرایط اضطراری به آنان کمک می کند. همچنین درباره مسایل ایمنی به مردم آموزش و مشاوره می دهد.
کار آتش نشانی شامل دو بخش اطفاء حریق و عملیات امداد و نجات می شود. در بخش اطفاء حریق به خاموش کردن انواع آتش ها در مناطق مختلف پرداخته می شود. در بخش عملیات امداد و نجات، افرادی که در چاه یا معدن سقوط کرده ، در آسانسور یا ارتفاعات گیر کرده، دچار مسمومیت و خفگی شده، زیر آوار مانده و … را نجات می دهند.
برای آتش نشان شدن باید حداقل ۱۸ و حداکثر ۲۵ سال سن، حداقل ۱۷۰ سانتی متر قد و آمادگی جسمانی خوب داشته و آموزش های مربوطه را دیده باشید. همچنین باید توانایی نشان دادن عکس العمل های سریع و به موقع و توانایی حفظ آرامش در شرایط بحرانی را داشته باشید. این شغل استرس زا بوده و معمولا آتش نشان با خطرات مختلفی از جمله سوختگی، انفجار، مواجهه با مواد شیمیایی و گازهای سمی ، سقوط و … روبرو است.
افرادی که در آتش نشانی استخدام می شوند، در ابتدا مامور آتش نشان هستند. با گذشت زمان به سمت های بالاتر مانند راننده، معاون شیفت، فرمانده شیفت، رئیس ایستگاه، معاون عملیاتی و معاون امور ایستگاه ها می رسند. اگر مدرک تحصیلی بالایی داشته باشند می توانند افسر آتش نشان، افسر ارشد آتش نشان و رئیس ایمنی و آتش نشانی شوند.
ساعات کاری آتش نشان به ۲۴ ساعت کار و ۴۸ ساعت استراحت است. همیشه آماده باش بودن، کار کردن در شرایط مختلف آب و هوایی و روبرویی با خطرهایی مانند سقوط از ساختمان، انفجار وسایل نقلیه و… بخشی از ویژگی های این شغل است.
در ادامه برای آشنایی بیشتر با شغل آتش نشانی اطلاعات کاملی در زمینه وظایف، مهارت و دانش مورد نیاز، تحصیلات لازم و نحوه ورود به شغل، فرصت های شغلی و بازار کار و میزان درآمد آتش نشان ارائه می شود.
وظایف آتش نشان
حمل و نقل وسایل و تجهیزات آتش نشانی
کنترل کردن و خاموش کردن آتش
نجات مصدومان و قربانیان از محل های آتش سوزی، صحنه تصادفات و سایر موقعیت های خطرناک
کنترل کردن نشت مواد شیمیایی و خطرناک
نظارت بر عملیات های آتش نشانی و کار آتش نشان ها (مخصوص مسئولان تیم آتش نشانی)
تهیه گزارشات روزانه ازعملیات ها (مخصوص مسئولان تیم آتش نشانی)
برگزاری دوره های آموزشی در مدارس و سایر مراکز اجتماعی
بازرسی ساختمان ها برای اطمینان یافتن از رعایت شدن مسایل ایمنی در آنها
ارائه مشاوره حرفه ای به پروژه های ساخت ساختمان ها در خصوص رعایت موارد ایمنی در برابر آتش سوزی
مهارت و دانش مورد نیاز آتش نشان
علاقه به مردم و نجات آنها از خطرات (انسان دوستی)
استقامت و توان بدنی بالا همراه با داشتن سلامت روانی
توانایی عکس العمل سریع و حغظ آرامش در شرایط خطرناک
شجاعت
خود انضباطی و دقت
پیروی از دستورات و قوانین موجود
ارتباطات خوب و مهارت کار تیمی
اعتماد به نفس بالا
داشتن ابتکار و توان تصمیم گیری در رویارویی با شرایط بسیار متغیر
مهارت های خوب عملی در استفاده از ابزار و تجهیزات
مهارت گزارش نویسی از اتفاقات و حوادث
نحوه ورود به شغل آتش نشانی
برای ورود به این شغل می توانید در مقطع دبیرستان وارد رشته ایمنی و آتش نشانی شاخه کار و دانش شوید. همچنین می توانید در دوره های کاردانی (گرایش های نجات، اطفای حریق، ایمنی و حفاظت ساختمان های بلند)، کارشناسی (گرایش های مدیریت عملیات، پیشگیری) و کارشناسی ارشد (گرایش ایمنی و مدیریت) آتش نشانی ادامه تحصیل دهید.
افراد علاقه مند برای ورود به این شغل ابتدا باید ویژگی ها و شرایط عمومی و تخصصی ای که در آگهی های استخدامی ذکر می شوند را داشته باشند. بعد از قبولی در آزمون اولیه، باید آزمون های عملی و تخصصی را با موفقیت بگذرانند تا بتوانند وارد این شغل شوند.
بعد از استخدام شدن، آموزش های عملی و نظری مختلف به آتش نشانان جدید داده می شود. پس از تقسیم شدن در ایستگاه های مختلف، به مدت دو سال در دانشکده آتش نشانی آموزش تکمیلی می بینند. در صورت تمایل به افسر آتش نشان شدن می توانند در دانشگاه در مقاطع مختلف ادامه تحصیل دهند.
همچنین افراد علاقه مند می توانند به عنوان آتش نشان داوطلب با گذراندن دوره های تخصصی در سازمان آتش نشانی وارد این بخش شوند و در مواقع بحرانی و حوادث غیر مترقبه به یاری کارکنان آتش نشانی بشتابند. بر اساس اعلام آتشنشانی، برخورداری از سلامت کامل جسمی و روحی، علاقهمندی به فعالیت در سازمان آتشنشانی، دارا بودن سوادخواندن و نوشتن، ارائه مدارک معتبر شناسایی نظیر شناسنامه، کارت ملی – دو قطعه عکس ۴*۳، دارا بودن حداقل سن پذیرش داوطلبان، داشتن حداقل ۱۸ و حداکثر ۶۰ سال سن، تکمیل فرم تعهدنامه اخلاقی نسبت به جان و مال مردم، تکمیل فرم تقاضای عضویت، نداشتن اعتیاد به هر گونه موادمخدر و مشابه آن بنا به اظهار داوطلب و سکونت در محدوده ایستگاه یا پایگاه داوطلبان حداقل به مدت دو سال از شرایط پذیرش آتشنشان داوطلب است.
فرصت شغلی و بازارکار آتش نشان
آتش نشان می تواند در سازمان آتش نشانی مشغول به کار شود.
این شغل در کشور با برخی از مسایل روبرو است که عبارتند از :
در معرض خطر بودن همیشگی آتش نشان ها در عملیات های مختلف
احتمال ابتلا به بیماری هایی ناشی از دود، گازها و مواد شیمیایی مختلف
عدم امنیت شغلی کافی
عدم تامین کافی خسارات و آسیب دیدگی های آتش نشان ها توسط مسئولان در صورت بروز حادثه
البته به تازگی در کشور به صورت رسمی شغل آتش نشانی جزء مشاغل سخت و زیان آور قرار گرفت و مشمول قوانین این نوع مشاغل قرار گرفت. برای مثال آتش نشانان می توانند با داشتن ۲۰ سال سابقه کار و ۵۰ سال سن، بازنشست شوند.
وضعیت استخدام این شغل در برخی کشورهای جهان
آمریکا – پیش بینی ها نشان می دهد میزان استخدام آتش نشان ها بین سال های ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۰، رشد ۹ درصدی خواهد داشت. در حالی که متوسط این رشد برای همه مشاغل ۱۴ درصد می باشد.
استرالیا – در بازه زمانی ۵ سال گذشته میزان استخدام این شغل رشد ۲۷.۵ درصدی داشته و رشد بسیار زیاد در آینده برای آن پیش بینی شده است.
میزان درآمد آتش نشان
آمار دقیقی از میزان درآمد آتش نشان ها در ایران در دسترس نمی باشد. با توجه به گفته برخی از شاغلان این حرفه، میزان حقوق و درآمد اتش نشان ها متناسب با خطرات و ریسک هایی که این شغل با خود به همراه دارد، نیست.
درآمد آتش نشان ها در برخی از کشورهای جهان
آمریکا – مطابق با آخرین آمارها، متوسط درآمد سالانه این شغل ۴۵.۲۵۰ دلار در سال ۲۰۱۳ بوده است.
استرالیا – متوسط درآمد سالانه این شغل ۶۷.۲۰۰ دلار (قبل از کسر مالیات) می باشد.
انگلستان – متوسط درآمد سالانه این شغل برای کارآموزان حدود ۳۲.۰۰۰ دلار، برای افراد دارای گواهینامه و مدرک معتبر تا ۴۳.۵۰۰ دلار، برای مدیر کارکنان تا۴۸.۰۰۰ دلار و مدیر ایستگاه بین ۵۵.۵۰۰ تا ۶۲.۰۰۰ دلار می باشد.